14 наурызда қазақстандықтар дәстүрлі түрде Көрісу күнін атап өтеді. Бұл күні тұрғындар бір-бірін көктемнің сәтті басталуымен құттықтайды, жақсы тілектер айтады және аға буынға құрмет көрсетеді.
Көрісу күні - бұл еліміздің әрбір тұрғынына достық, ашықтық пен жылы қарым-қатынасты бейнелейтін мереке. Ол адамдар арасындағы байланысты нығайта отырып, қол алысу мен жылы сөз алмасу дәстүріне негізделген.
14 наурызда Көрісу күніне орай, Алматы қаласының ЖИТС орталығының қызметкерлері зергерлік бұйымдар тағып, ұлттық киіммен жұмысқа келді. Ұжымда бір-бірін мерекемен құттықтады!
Алматыда адам папилломасы вирусынан қалай қорғану керектігі айтылды
АПВ вакцинациясы жатыр мойны қатерлі ісігінен болатын өлімді 97% - ға дейін азайтуға көмектеседі – сарапшы
4 наурызда Халықаралық адам папилломасы вирусы (АПВ) туралы хабардар болу күні атап өтіледі. Алматы онкологиялық орталығының онкогинекология бөлімінің меңгерушісі Райхан Болатбекова өңірлік коммуникациялар қызметінің баспасөз конференциясында хабарлағандай, АПВ вакцинациясы жатыр мойны қатерлі ісігін алдын алудың ең тиімді әдісі болып танылды.
«Вакцинациялаудың экономикалық тиімділігі көптеген зерттеулерде дәлелденген. Түрлі елдерде ол жатыр мойны қатерлі ісігін сырқаттанушылық пен өлім-жітімді 70-97% -ға төмендетуге мүмкіндік берді. Бұл біз бұл мәселені толығымен жоя алатынымызды білдіреді», - деп атап өтті спикер.
Адам папилломасы вирусы-жатыр мойны қатерлі ісігін, ерлер мен әйелдердің сыртқы жыныс мүшелерінің қатерлі ісігін, ауыз қуысының қатерлі ісігін және аногенитальды сүйелдерді тудыратын инфекция. Ол вирустардың 200 түрінің тобына кіреді, олардың 14 түрі онкогенді деп танылады.
Халықаралық қатерлі ісіктерді зерттеу агенттігінің (IAIR) мәліметтері бойынша, 2022 жылы әлемде жатыр мойны обырының 662 301 жаңа жағдайы және 348 874 адам қайтыс болды, бұл ретте жағдайлардың көпшілігі дамушы елдерге тиесілі болды.
Болатбекованың айтуынша, Қазақстанда жыл сайын жатыр мойны обырының 1900-ден астам жаңа жағдайы тіркеледі және 500-ге жуық әйел осы аурудан қайтыс болады. «Жатыр мойны обыры Қазақстанда әйелдер арасында онкологиялық аурулар бойынша екінші орында тұр. Сондықтан біз профилактикаға ерекше көңіл бөлеміз», - деп атап өтті ол.
2024 жылдың қыркүйегінде Қазақстанда ата-анасының келісімімен 11-13 жастағы қыздарды вакциналау бағдарламасы басталды. Бүгінгі таңда елімізде 124 мыңнан астам қыз бала вакцинацияланған.
«Вакцинация АПВ жұқтырғанға дейін де иммундық қорғаныс жасауға мүмкіндік береді. Бұл жатыр мойны обырынан болатын сырқаттанушылық пен өлім-жітімді төмендетудің нақты қадамы», - деп қосты онкогинекология бөлімінің меңгерушісі.
1 наурыз - "Кемсітушілік нөлі" күні
Біз бірміз
Бұл нөлдік кемсітушілік күні, ЮНЭЙДС мемлекеттерді, донорларды және серіктестерді АИТВ-ға тұрақты жауап беру бойынша өз міндеттемелерін орындауға және қауымдастықтарды кепілдік бере отырып қолдауға шақырады:
- Қоғамдастықтар басқаратын ұйымдар үшін, кемсітушілік пен қудалаусыз әрекет ету еркіндігі..
- Қоғамдық ұйымдар үшін тұрақты қаржыландыруды тіркеу және алу мүмкіндігі.
- Осал және маргиналды топтарға, медициналық қызмет көрсетуде қоғамдастықтарды қолдау.
- Негізгі топтардың криминализациясына, стигмаға, кемсітушілікке және гендерлік теңсіздікке қарсы күресті қоса алғанда, адам құқықтарының сақталуын бақылау бойынша, қауымдастықтардың жұмысын қаржыландыру.
Бүгінгі күні АИТВ-ға байланысты стигма мен кемсітушілікті жою жөніндегі жаһандық серіктестік аясында біріккен елдер мен серіктестерге қолдау көрсету бұрынғыдан да маңызды. Қауымдастықтардың негізгі рөлі мен көшбасшылығының арқасында бұл механизм АИТВ-ға әділ және инклюзивті жауап беруге ықпал ететін жүйелік кедергілер мен теңсіздіктерді жоюдың катализаторы болды.
Алматы қаласы ЖИТС алдын алу және оған қарсы күрес орталығының профилактикалық жұмыс бөлімінің дәрігер-эпидемиологы А.Садықова 21 ақпанда "Тұран" колледжінің оқушыларының алдында дәріс оқыды.
Дәріскер АИТВ-ның берілу жолдары мен қорғау шаралары туралы айтып берді. Бұл ақпарат жастар үшін өте өзекті. Бүгінгі таңда әрбір жас жігіт жай ғана біліп қана қоймай, салауатты өмір салтын ұстануға және өзінің және жақын адамдарының денсаулығына жауапкершілікпен қарауға ынталы болуы керек.
Дәрістің маңызды бөлігі біздің елімізде тегін, құпия және қажет болған жағдайда анонимді АИТВ-ға үнемі тестілеуден өту қажеттілігіне арналды. Сіздің АИТВ-статусыңызды білу де денсаулыққа қамқорлық болып табылады, өйткені оң нәтиже болған жағдайда антиретровирустық терапияны бірден қабылдауға болады.
Дәріскер сондай-ақ АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға қатысты стигма мен кемсітушілікке жол бермеу, байланысқа дейінгі алдын алу мүмкіндіктері және басқа да құнды ақпарат туралы айтты.
"Құлагер" алғашқы медициналық - санитарлық көмек орталығының мамандары 14 ақпанда АИТВ-инфекциясы туралы көп нәрсе білді. Алматы қ.ЖИТС алдын алу және оған қарсы күрес орталығының медицина қызметкерлері семинар өткізді.
АИТВ-ның ЖИТС-тен айырмашылығы неде, маса АИТВ-инфекциясын жұқтыра ала ма, вирус тамақ арқылы жұғады ма? Осы және басқа да жиі қойылатын сұрақтарға жауаптарды семинар жаттықтырушылары дайындады.
Олар қаладағы эпидахуал, психоәлеуметтік кеңес беру және тестілеу ерекшеліктері, АИТВ - инфекциясының клиникалық ерекшеліктері туралы айтып берді. АИТВ-ға тестілеуді бүгінде тіркелген жері бойынша емханада немесе ЖИТС орталығында тапсыруға болады. Бұл процедура тегін, құпия және қажет болған жағдайда жасырын. ЖИТС орталығының қызметкерлері қаланың бизнес-құрылымдарына үнемі барып тұрады, сол жерлерде АИТВ-ға жедел тестілеумен акциялар өткізеді.
Іс-шараның өзекті тақырыбы АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға қатысты стигма мен кемсітушілікті талқылау болды. Сондай-ақ, қатысушыларға контактіге дейінгі және контактіден кейінгі профилактика туралы айтылды.
10 ақпанда Алматы қаласы ЖИТС алдын алу және оған қарсы күрес орталығының дәрігерлері 14 қалалық емхана қызметкерлерне АИТВ алдын алу бойынша семинар өткізді.
Дәрігерлер қатысушыларды "Клиникалық және эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша міндетті медициналық тексеру қағидаларына"сәйкес, АИТВ-ға тексеру бойынша медициналық ұйымдарда жұмысты ұйымдастыру үшін ҚР Денсаулық сақтау министрлігі мен Алматы қ. ҚДО-ның негізгі регламенттеуші құжаттарымен таныстырды.
Жаттықтырушылар психоәлеуметтік кеңес беру мен тестілеудің ерекшеліктері, АИТВ - инфекциясының клиникалық ерекшеліктері туралы айтып берді. АИТВ-ға қан алу алгоритмі қандай? Бұл сұрақтың жауабы қатысушыларды алаңдатты және олар егжей-тегжейлі жауап алды. Семинардың тағы бір өзекті тақырыбы - байланысқа дейінгі профилактика (БДП). Байланысқа дейінгі профилактика-АИТВ-сыз адамдар оны үнемі және дұрыс қолданған жағдайда ,вирустың таралуын болдырмаудың ең тиімді әдісі. Жаттықтырушылар Қазақстанда дәрі-дәрмектің ел азаматтары үшін мүлдем тегін және құпия түрде берілетінін, мигранттар оны дәріханаларда АИТВ-инфекциясының алдын алу орталықтары немесе жеке медициналық мекемелер дәрігерлерінің рецепті бойынша сатып ала алатынын айтты.
Туберкулез -ауа тамшылары арқылы берілетін жұқпалы ауру. Оның қоздырғышы - Mycobacterium tuberculosis бактериясы. Микобактериялар туберкулезбен ауыратын науқас сөйлесу, жөтелу, түшкіру және т. б. кезінде шығаратын ең кішкентай тамшыларда болады.
Ересектер арасында туберкулез бойынша қауіп тобына жататындар:
Алматы қ.ЖИТС орталығының 30-дан астам дәрігері семинарға қатысып, медициналық ұйымдағы инфекциялардың алдын алу және инфекциялық бақылау туралы білімдерін толықтырды.
Инфекциялық бақылау - бұл пациенттер мен медициналық персоналдың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған, әрбір медициналық ұйымдағы міндетті стандарт.
Ағымдағы жылдың 23 қаңтарында ЖИТС алдын алу және оған қарсы күрес орталығының медицина қызметкерлері Республикалық психикалық денсаулық ғылыми-практикалық орталығының қызметкерлеріне арналған семинар өткізді.
Қатысушылар медициналық ұйымда АИТВ-инфекциясын алдын алу жұмысын ұйымдастыру үшін ҚР ДСМ-ң және Алматы қ. ҚДБ-ң реттеу құжаттарын егжей-тегжейлі зерттеді.
Алматы қалалық ЖИТС-тің алдын алу және оған қарсы күрес орталығының қызметкерлері онлайн режимде 2024 жылға арналған жұмысты қорытындылап, 2025 жылға арналған міндеттерді белгіледі. Есепті талқылауға Алматы қалалық денсаулық сақтау басқармасының, аудандық медициналық ұйымдардың қызметкерлері, бақылау кеңесінің мүшелері қатысты.
Орталық директоры М.С.Төкеев баяндама жасады. Ол өткен жылы кешенді шаралар арқылы 15-49 жас аралығында АИТВ-инфекциясының таралу деңгейін 0,50 деңгейінде ұстап тұру бойынша мақсатты индикаторға қол жеткізілгенін атап өтті. Қала аудандары бойынша АИТВ-инфекциясының таралуы біркелкі емес. Ең жоғарығы көрсеткіш Бостандық және Түрксіб аудандарында байқалады.